محسن قرائتی

محسن قرائتی (متولد ۱۳۲۴ش) روحانی شیعه و مفسر قرآن. او در برنامۀ درس‌هایی از قرآن که از صدا و سیمای ایران پخش می‌شود، به تفسیر قرآن می‌پردازد. روان‌گویی، استفاده از تمثیل و ایراد مطالب عمیق با استفاده از کلمات ساده، از جمله ویژگی‌های سخنرانی و درس او است. مجموعه ۱۰ جلدی تفسیر نور از جمله آثار او به شمار می‌آید.

زندگی‌نامه

محسن قرائتی در سال ۱۳۲۴ش در کاشان به دنیا آمد. پدرش علی‌نقی قرائتی از متدینین بازار کاشان بود. از آنجا که پدربزرگ وی در دوره سلطنت رضا‌شاه‌ پهلوی، اقدام به برگزاری جلسات قرائت قرآن می‌نمود، شهرت و بعدها نام‌خانوادگی وی قرائتی نام گرفت. محسن قرائتی با راهنمایی پدر خود، در ۱۴ سالگی وارد حوزه‌علمیه کاشان شد و در کنار دروس حوزه در درس تفسیر شیخ علی آقا نجفی شرکت می‌کرد.وی از سال دوم به حوزه علمیه قم رفت و در مدرسه خان و مدرسه آیت‌الله گلپایگانی به تحصیل مشغول شد. پس از آن به حوزه علمیه نجف رفت و پس از بازگشت به مطالعه و مباحثه تفاسیر مختلف مانند مجمع البیان مشغول شد و اقدام به یادداشت برداشت‌های تفسیری خود نمود. قرائتی به مدت ۱۵ سال در تدوین تفسیر نمونه همکاری داشته است.

فعالیت‌ها و مسئولیت‌ها

محسن قرائتی علاوه بر فعالیت در صدا و سیما،‌ چندین مسئولیت را در جمهوری اسلامی ایران برعهده داشته است، ازجمله:

درس‌هایی از قرآن

برنامه درس‌هایی از قرآن که در آن قرائتی به تفسیر آیاتی از قرآن می‌پردازد، به پیشنهاد مرتضی مطهری و موافقت امام خمینی از چهارم فروردین ۱۳۵۹ش، در شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. البته چند سال پس از پخش برنامه، رئیس وقت صدا و سیما می‌خواست برنامه را تعطیل کند که با مخالفت امام خمینی مواجه شد.

قرائتی در برنامه‌های دیگری در تلویزیون مانند برنامه سمت خدا نیز شرکت می‌کند. و برنامه‌ای تحت عنوان آینه وحی نیز از وی در رادیو پخش می‌شده است. محتوای ارائه شده در این برنامه رادیویی، متن ابتدایی تدوین تفسیر نور قرار گرفت.

نظرات و دیدگاه‌ها

از منظر قرائتی، دین همراه و همگام با سیاست است. وی اندیشه کسانی که دین را از سیاست جدا می‌بینند و همچنین کسانی که تنها به عبادت شخصی دلخوشند را نادرست می‌داند. او در نامه‌ای به اهل سیاست دلایل متعددی از قرآن بر نفی جدایی دین از سیاست ارائه نموده است و اعلام می‌کند که اگر دین از سیاست جدا بود، نباید انبیا و یاران‌شان کشته، تبعید و یا شکنجه می‌شدند.

قرائتی به طلاب توصیه می‌کند که گرایش سیاسی حاد نداشته باشند، چرا که در وظیفه خود ناموفق خواهند بود و می‌بایست حول محور ولایت فقیه گردش نمایند. او در یک برنامه تلویزیونی شعار مرگ بر آمریکا را دارای ریشه‌ای قرآنی دانسته است.

تبلیغی

قرائتی با اعتقاد به اینکه ما پزشک اطفال داریم اما روحانی اطفال نداریم، تصمیم گرفت، اسلام و معارف قرآنی را با زبان ساده و روان به مردم منتقل کند. استفاده اولیه از واژه خنده حلال از جمله رویکردهای او در امر تبلیغ دین است. قرائتی ضمن تأکید به اهمیت خنده حلال، بیان می‌دارد که ده هزار متن در خصوص خنده حلال از میان سخنرانی‌هایش استخراج نموده است.

قرائتی معتقد است تفاسیر قرآن می‌بایست دائما به روز گردد. او قرآن را مهجور و مسئولان ایران را کم‌توجه به آن خوانده است.

تألیفات

از محسن قرائتی آثاری حدود ۶۱ جلد در موضوعات مختلف به چاپ رسیده است. خاطرات (۲ جلد)،‌ تفسیر آیات دین و زندگی (۲ جلد)، ۳۰۰ نکته در مدیریت اسلامی، تفسیر قرآن برای جوانان، راه رشد، هزارویک نکته از قرآن کریم، یکصدوپنجاه موضوع از قرآن و احادیث از جمله آثار وی است.

مهم‌ترین اثر وی مجموعه تفسیر نور به زبان فارسی با متنی ساده و روان است. این تفسیر، همه قرآن را دربردارد و در دو چاپ ۱۰ و ۱۲ جلدی منتشر شده است. تفسیر نور در سال ۱۳۷۶ش به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد و در سال ۱۳۹۳شمسی به زبان عربی ترجمه و منتشر شد.

پانویس

منابع

پیوند به بیرون